مرکز فوق تخصصی
درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا،
شعبه تهران خیابان شریعتی,
نبش خیابان یخچال پلاک 97
info@avicennaclinic.ir
خط ویژه - 02123519
علائم عدم تعادل هورمونی در زنان کدامند؟
عدم تعادل هورمونی معمولاً در زنان رخ می‌دهد و با علائم متعددی مرتبط است. پیش از آن که به این علائم بپردازیم، بهتر است بدانیم هورمون‌ها چیست‌اند و منظور از عدم تعادل هورمونی چیست.
هورمون‌ها چیست‌اند؟
مواد شیمیایی‌اند که از برخی اعضا یا بافت‌ها در بدن ترشح می‌شوند و از طریق گردش خون در بدن، به اعضای هدف خود می‌رسند و آن اعضا را وادار به فعالیت‌های خاصی می‌کنند. انسولین، استروژن، پروژسترون، تستوسترون و ... از جمله هورمون‌های بدن انسان‌اند.
منظور از عدم‌تعادل هورمونی در زنان چیست؟
منظور از عدم تعادل، تغییر در میزان نرمال ترشح هورمون‌ها، یعنی افزایش یا کاهش ترشح، و یا ترشح نابه‌جای آن‌ها، به‌ویژه هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بدن زنان است. این عدم‌تعادل به مشکلات مختلف سلامت و تجربۀ حالت‌های ناخوشایند منجر می‌شود.
حال می‌توانیم علائم معمول عدم‌تعادل هورمونی را بربشماریم:
- پریودهای نامنظم: سیکل قاعدگی معمولاً یک الگوی سه هفته تا پنج هفته‌ای دارد. اما هر خانمی معمولاً به صورت تقریبی می‌داند که پریودش کی شروع می‌شود و سیکلش چند روزه است. اگر در این الگو تغییر رخ دهد، مثلاً به تأخیر بیفتد یا طول آن کم و زیاد شود، و یا حتی یک یا چند ماه پریود اتفاق نیفتد، مشخص می‌شود که نوعی عدم‌تعادل در هورمون‌های پروژسترون و استروژن وجود دارد. این شرایط ممکن است در نتیجۀ مشکلاتی مثل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و یا دیگر عوامل رخ دهد. البته اگر این بی‌نظمی‌ها در دهۀ چهارم و پنجم زندگی‌تان اتفاق افتاد، نگران نباشید. زیرا ممکن است علائم پیش از یائسگی باشد.
- مشکلات در به خواب رفتن: اگر خانمی نتواند به راحتی به خواب رود یا خواب خوب شبانه نداشته باشد، می‌تواند علامت عدم‌تعادل هورمون‌ها باشد. کاهش سطح استروژن و پروژسترون می‌تواند به اختلالات خواب، گرگرفتگی و تعریق شبانه منجر شود.
- آکنه‌های طولانی‌مدت: جوش و آکنه‌زدن در روزهای پریود امری طبیعی است، اما اگر پس از پریود این جوش‌ها و آکنه‌ها رفع نشدند و طولانی‌مدت باقی ماندند، می‌تواند علامت افزایش اندروژن، نوعی هورمون مردانه باشد که معمولاً در بدن زنان بسیار کم است. افزایش اندروژن می‌تواند در عملکرد غدد چربی و میزان چربی پوست تغییر ایجاد کند.
- اختلال تمرکز و حافظه: هنوز ارتباط روشنی بین هورمون‌ها و مغز پیدا نشده است، اما به نظر می‌رسد عدم‌تعادل هورمون‌ها می‌تواند به اختلالاتی مثل کاهش تمرکز و حافظه بیانجامد.
- اختلالات گوارشی: عدم‌تعادل هورمونی می‌تواند موجب مشکلاتی در هضم و گوارش شود. سلول‌های معده گیرنده‌هایی دارند که به استروژن و پروژسترون پاسخ می‌دهند. هرگونه تغییر در سطوح این هورمون‌ها می‌تواند موجب بروز مشکل در گوارش و علائمی مثل درد و گرفتگی شکم، تهوع و استفراغ و اسهال شود.
- سرگیجۀ مزمن: افزایش سطح هورمون پروژسترون و کاهش هورمون‌های تیروئیدی می‌تواند موجب شود که خانم احساس کسلی، خواب‌آلودگی، بی‌انرژی بودن و سرگیجه کند.
- تغییرات خُلق: تغییر سطوح استروژن می‌تواند بر ترکیبات شیمیایی مغز اثر بگذارد و موجب شود خانم مدام نوسانات خُلقی را تجربه کند و بیشتر مواقع خلُق پایین یا افسرده داشته باشد.
- افزایش وزن: کاهش استروژن می‌تواند موجب شود که خانم احساس ناراحتی و افسردگی کند و این باعث شود که برای آرام‌شدن پرخوری کند. در نتیجه، دچار افزایش وزن شود.
- سردرد: سردرد می‌تواند علل مختلفی داشته باشد، اما یکی از علل معمول آن در زنان، کاهش سطح استروژن است. به همین دلیل است که قبل و طی پریود، خانم‌ها سردرد می‌گیرند.
- خشکی واژن: خشکی گهگاه واژن امری طبیعی است و اغلب خانم‌ها آن را تجربه می‌کنند. اما اگر این وضع تکرار شود و متناوب باشد، می‌تواند علامت کاهش سطح استروژن باشد. استروژن باعث مرطوب‌شدن و روان‌شدن بافت واژن می‌شود و اگر سطح آن کاهش یابد، باعث خشکی واژن می‌شود.
- کاهش میل جنسی: تستوسترون هورمونی مردانه است که مقدار کمی از آن در بدن زنان نیز وجود دارد. اما اگر میزان آن خیلی کم شود، کمتر از حد نرمال، می‌تواند موجب کاهش میل جنسی خانم‌ها شود.
- تغییرات پستان: تغییرات سطح استروژن در بدن زنان، می‌تواند بر بافت پستان اثر بگذارد. اگر متوجه تغییرات به در پستان‌های خود شدید، به پزشکتان مراجعه کنید تا مطمئن شوید همه چیز مرتب است.