راهنمای بارداری
چهار تا چهل هفتگی
هفته چهارم بارداری
در این هفته دیگر با استفاده از یک تست حاملگی خانگی می توانید مطئمئن شوید که آیا باردار هستید یا خیر؟
اگر تست شما مثبت باشد خیلی خوب است که با پزشک خود تماس بگیرید یا اگر تاکنون انتخابی نداشتید فردی را برگزینید و یک قرار ملاقات برای اولین جلسه مراقبت های بارداری با وی بگذارید. ممکن است به دلایل مختلف یا طبق نظر پزشک اولین قرار شما تا چند هفته دیگر به تعویق بیفتد. نگران نشوید و در این مدت تا حد امکان دارویی مصرف نکنید. اگر تاکنون مصرف ویتامین های مخصوص دوران بارداری را شروع نکرده اید حتما اسید فولیک را روزانه میل کنید چرا که چند هفته آینده دوران بحرانی تکامل جنین شما خواهد بود. جفت ابتدایی اکنون می تواند آنچه را که در خون شما وجود دارد به بدن جنین برساند و از این نظر داروها، خوراکی ها و هر آنچه را که با آن در تماس هستید، با اهمیت می سازد.
اگر تست بارداری شما منفی شد، می توانید در چند روز آینده یک بار دیگر آزمایش را تکرار کنید. در بعضی از خانم های باردار هنوز مقدار کافی هورمون بارداری ساخته نشده تا در آزمایش به راحتی تشخیص داده شود. اگر هم در این چند روز قاعدگی در شما اتفاق افتاد می توانید در ماه آینده دوباره برای بارداری اقدام کنید. اما اگر تاکنون یک سال یا بیشتر (و اگر بالای 35 سال سن دارید، 6 ماه) است که برای باردار شدن تلاش می کنید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بررسی های لازم را جهت تشخیص احتمالی و علت ناباروری در شما و همسرتان انجام دهد. ممکن است نتایج این بررسی ها خوشایند نباشند ولی واقعیت این است که اگر برای شما تشخیص ناباروری وجود داشته باشد آگاهی از آن و اقداماتی برای درمان سریع تر بهتر از تاخیر بی مورد خواهد بود.
هفته پنجم بارداری
در صورتی که نشانه ها و بیماری های ناشی از حاملگی تا کنون بروز نکرده باشند، در این هفته بالاخره خود را نشان خواهند داد. شاید شما هم مانند بسیاری دیگر از زنان، دچار تهوع و استفراغ (که ممکن است در زمان هایی غیر از صبح نیز رخ بدهد)، درد سینه، خستگی، و تکرر ادرار شوید. همه این موارد طبیعی هستند، همه آن ها ممکن است شما را اذیت کرده و به ستوه آورند. اما از سوی دیگر این اتفاقات نیز بخشی از حاملگی هستند و هیچ کدام دائمی نبوده و برای همیشه باقی نخواهند ماند. افرادی که اطراف شما هستند هیچ نشانه ای از رشد حیرت انگیزی که درون بدن شما در حال رخ دادن است نمی بییند.
بهتر است برنامه منظم ورزشی خود را ادامه دهید، یا در صورتی که چنین برنامه ای نداشتید آن را آغاز کنید. ورزش به شما کمک می کند تا میزان کشیدگی طبیعی عضلات خود، قدرت آن ها و میزان استقامت و تحمل آن ها را به حد مناسبی برسانید. به علاوه، ورزش به شما کمک خواهد کرد تا با اضافه وزنی که تحمل می کنید، کنار بیایید و برای مواجهه با مراحل سخت تر حاملگی آماده شوید. همچنین در صورتی که یک برنامه منظم ورزشی برای خود تنظیم کنید، پس از زایمان درخواهید یافت که بازگشت به حالت طبیعی برای تان راحت تر خواهد بود. یک فعالیت ورزشی متعادل و بی خطر را که دوست دارید، انتخاب کنید. پیاده روی و شنا انتخاب های مناسبی برای خانم های باردار هستند.
هفته ششم بارداری
اگر تاکنون هم این احساس را تجربه نکرده باشید، به زودی خود را در مسیر پرتلاطم احساسات دوران حاملگی خواهید یافت؛ ممکن است یک روز بد اخلاق و روز دیگر شاد باشید! ممکن است این احساسات متضاد برای شما نگران کننده باشند چون قبلا به این که کاملا بر احساسات خود تسلط دارید، افتخار می کردید. اما نگران نباشید. این احساسات، کاملا طبیعی هستند و ممکن است در تمام مدت حاملگی شما ادامه پیدا کنند. این احساسات متضاد در اثر تغییر میزان هورمون ها و معمولا به خاطر میزان زیاد هورمون ها رخ می دهند. جدای از بحث هورمون ها، کل زندگی شما نیز در حال تغییر است؛ و چه کسی در این حالت دچار هیجانات روحی نمی شود؟!
دیدن لکه خون پس از ادرار بر روی لباس زیر یا دستمال توالت و یا خونریزی در اوائل دوران حاملگی طبیعی است؛ اما گاهی اوقات ممکن است علامت اولیه سقط جنین نیز باشد. در صورت مشاهده لکه یا خونریزی، به سرعت با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید تا او مشخص کند که آیا این موارد بیان گر یک مشکل احتمالی می باشند یا خیر.
هفته هفتم بارداری
شما در سه ماهه اول حاملگی قرار دارید که بسیاری از زنان در این مرحله، مشکلات معمول حاملگی را تحمل می کنند. به واسطه حالت تهوع صبحگاهی که ممکن است ظهر و شب هم رخ بدهد، گاهی نگه داشتن غذا در معده غیر ممکن می شود! این حالت های تهوع تا حدودی به علت وجود هورمون های دوران حاملگی در بدن شما ایجاد می شوند. یک بسته بیسکویت را در کنار تخت خواب خود بگذارید و قبل از بیرون آمدن از بستر، چند تا از آن ها را بخورید تا از بروز حالت تهوع جلوگیری کند. البته همه خانم های حامله دچار تهوع صبحگاهی نمی شوند؛ لذا در صورتی که شما به این مشکل دچار نشده اید، نگران نباشید؛ شما از معدود خانم های خوش شانس هستید! همچنین ممکن است در مقایسه با حالت معمول، بسیار بیشتر به دستشویی نیاز داشته باشید. حجم خون شما در دوران حاملگی به شدت افزایش می یابد؛ در نتیجه حجم بسیار زیادتری از مایعات از کلیه ها عبور می کند که نهایتا به جمع شدن ادرار بیشتر در مثانه منجر می شود. در ادامه دوران حاملگی، بایستی تهوع ها کمتر شوند؛ در حالی که ممکن است نیاز شما به دستشویی کم نشود.
هفته هشتم بارداری
وزن شما چندان افزایش پیدا نکرده است، اما مسلما برخی اندام های شما مثل سینه ها در حال رشد هستند. شما به زودی به لباس زیر های بزرگ تری نیاز خواهید داشت. همچنین ممکن است اندازه دور کمر شما نیز افزایش یابد. تغییر دیگری که چندان واضح نیست، افزایش حجم خون شماست؛ در اواخر دوران حاملگی، حجم خون شما 40 تا 50 درصد بیشتر از حالت عادی خواهد بود تا نیازهای کودک تان را برآورده کند. با افزایش حجم خون، نیاز بدن شما به آهن نیز افزایش پیدا می کند. ویتامین های روزانه را به طور مرتب مصرف کنید تا مطمئن شوید که آهن اضافی مورد نیاز را مصرف کرده و دچار کم خونی نخواهید شد. تغییرات هورمونی ممکن است موجب شوند که شما احساس خستگی یا تنبلی کنید. همچنین، نداشتن خواب خوب در شب هم یک مشکل معمول در این مرحله می باشد. مخصوصا اگر در شب احساس ناراحتی کنید یا مجبور باشید مرتبا به دستشویی بروید. تهوع و استفراغ متناوب نیز انرژی شما را کاهش می دهد. سعی کنید بین 9 تا 10 ساعت در شب بخوابید یا این که در طول روز کمی استراحت کنید.
هفته نهم بارداری
ممکن است شما هنوز هم حامله به نظر نرسید، البته اگر قبلا حامله شده باشید، شکم شما زودتر جلو خواهد آمد. شما احتمالا از لحاظ روحی و عاطفی، شدیدا متلاطم خواهید بود. تغییرات سریع خلق و خو در این مرحله بسیار متداول است؛ طبیعی است که به طور متناوب از این احساس که به زودی مادر می شوید، سرخوش یا نگران شوید. این احساسات ممکن است در طی دوران حاملگی و همچنین بعد از به دنیا آمدن نوزاد شما ادامه داشته باشند. سعی کنید کمی بی خیال باشید. تقریبا همه زوج هایی که در آستانه تولد کودک خود قرار دارند، نگران این مطلب هستند که این کودک ممکن است چه تغییراتی در زندگی آن ها به وجود آورد. اما اکثر آن ها بعدا می گویند که مادر و پدر شدن بهترین چیزی بوده است که تا به حال تجربه کرده اند.
شما ممکن است بیش از حد نفخ یا باد معده داشته باشید. این امر بدان علت است که مقادیر زیاد هورمون پروژسترون که بدن شما در اوائل دوران حاملگی تولید می کند، ماهیچه ها و عضلات بدن شما، از جمله مجاری معده و روده را شل می کند. این شل شدن عضلات، فرآیند هضم غذا را کند کرده و ممکن است موچب افزایش باد معده، نفخ، آروغ زدن، باد شکم و کلا افزایش احساسات ناخوشایند در ناحیه شکم، خصوصا پس از مصرف مقدار زیادی خوراکی شود. اگر شما بیش از 35 سال سن دارید یا در خانواده شما سابقه بیماری های ژنتیک مانند فیبروز کیستیک که یک بیماری نادر مادرزادی است وجود دارد، خوب است از مشاوره ژنتیک و یا آزمایش موسوم به CVS یا نمونه برداری از پرزهای جفتی که بین هفته دهم و دوازدهم انجام می شود و برخی عیوب و ناهنجاری ها را مشخص می کند، استفاده کنید.
هفته دهم بارداری
اکنون اندازه رحم شما دو برابر شده است. قبل از حامله شدن، رحم شما به اندازه یک گلابی بود. در این هفته، اندازه آن در حدود یک گریپ فروت می شود. در معاینه بعدی توسط پزشک ممکن است بتوانید به کمک گوشی طبی که پزشک بر روی شکم شما حرکت می دهد، صدای ضربان قلب تند کودک خود را بشنوید. برخی از خانم ها می گویند که صدای قلب کوچک کودک شان شبیه به صدای اسب هایی است که چهار نعل می دوند و شنیدن این صدا برای اولین بار، یکی از بهترین لذت های سه ماهه اول حاملگی است.
هفته یازدهم بارداری
شما ممکن است در این دوره عوارض عجیبی را مشاهده کنید، همانند افزایش بیش از حد بزاق دهان. سعی کنید یاد بگیرید که کدام یک از این عوارض طبیعی هستند و کدام یک ممکن است نشانه یک مشکل احتمالی باشند. همچنین ممکن است سوالاتی در زمینه فعالیت ها یا خوردن غذاها و داروها داشته باشید. به دنبال پاسخ این سؤالات بروید تا بدانید در دوران حاملگی چه کارهایی ایمن و بی خطر هستند و چه کارهایی ممکن است خطرناک باشند. بسیاری از خانمهای حامله در سه ماهه اول بین 1 تا 2.5 کیلوگرم وزن اضافه می کنند. اگر تهوع به شما اجازه نمی دهد که غذاهای متنوع بخورید، یا هنوز هم خیلی وزن اضافه نکرده اید نگران نباشید. اشتهای شما به زودی باز می گردد و شما هر هفته حدود نیم کیلوگرم وزن اضافه خواهید کرد.
هفته دوازدهم بارداری
رحم شما بر روی استخوان های لگنی در حال بزرگ شدن است و پزشک شما می تواند بخش بالایی رحم را در قسمت پایین شکم شما احساس کند. شما تا چند هفته دیگر هم به لباس حاملگی احتیاج نخواهید داشت؛ ولی مطمئنا احساس کرده اید که اندازه دور کمر شما در حال بزرگ شدن است و در لباس های گشادتر احساس راحتی بیشتری می کنید. ممکن است شما سوزش معده را تجربه کرده باشید؛ در این حالت شما سوزشی را که معمولا از پایین جناق سینه شروع شده و تا حلق ادامه پیدا می کند، احساس می کنید. این حالت به خاطر تغییرات هورمونی و همچنین تغییرات اندام شما رخ می دهد و ممکن است موجب شود که از غذا یا خواب خود لذت کافی نبرید. در این حالت، خوردن مقادیر کم غذا و پرهیز از مصرف غذاهای سرخ شده، چرب، تند و ادویه دار که مشکل را شدیدتر می کنند، می تواند کمک کننده باشد.
هفته سیزدهم بارداری
اکنون باید جشن بگیرید؛ این هفته آخرین هفته از سه ماهه اول است! هفته آینده، شما در سه ماهه دوم حاملگی خود قرار دارید. این مسأله به دو دلیل خیلی مهم است: اول این که احتمال سقط جنین در شما بسیار کم شده است و دوم اینکه در اکثر خانم های حامله عوارض اولیه حاملگی (مانند تهوع صبحگاهی) از بین می روند. با این حال در برخی موارد، سوزش معده جای تهوع را می گیرد. هرچند تا تولد نوزاد شما چندین ماه باقی مانده است، اما ممکن است سینه های شما در حال تولید کولوستروم یا آغوز باشند؛ یک ماده بسیار مغذی که غذای کودک شما را در روزهای اول تولدش تأمین می کند. البته تا جاری شدن شیر از سینه ها زمان زیادی باقی مانده است. همچنین بسیاری از زوج ها در سه ماهه دوم شاهد افزایش میل جنسی می باشند، زیرا حالت تهوع کاهش یافته و انرژی بدن افزایش می یابد.
هفته چهاردهم بارداری
با کاهش و از بین رفتن تدریجی عوارض اولیه حاملگی مانند تهوع، خستگی و درد سینه، شما انرژی بیشتری به دست آورده و از تغییرات بدن خود احساس خوشایندتری خواهید داشت. هر چند ناحیه بالایی رحم تنها کمی بالاتر از استخوان لگنی قرار دارد، اما همین میزان رشد کودک نیز کافی است تا شکم شما را اندکی جلو بیاورد. جلو آمدن شکم یک مرحله مهیج در حاملگی است و می تواند برای شما و همسرتان، یک نشانه آشکار از وجود کودکی که در انتظارش هستید، باشد. کمی از وقت خود را برای فکر کردن، خیالبافی و لذت بردن از این وضعیت اختصاص دهید. اندکی نگرانی در این زمان طبیعی است؛ اما می توانید از خوشحالی فریاد بکشید، زیرا با شروع سه ماهه دوم، خطر سقط جنین به شدت کاهش یافته است. اکنون بر مراقبت از خود و کودک تان تمرکز کنید و ایمان داشته باشید که برای آنچه بعداً رخ خواهد داد، کاملا آماده اید.
هفته پانزدهم بارداری
احتمالاً شما تا کنون حدود 2 کیلوگرم یا کمی بیشتر وزن اضافه کرده اید. اگر میزان اضافه وزن شما کمی کم تر یا بیش تر از این مقدار است خیلی نگران نشوید. میزان اضافه وزن در خانم های حامله با یکدیگر متفاوت است. هرچند شما با نوسانات دوره حاملگی خو گرفته اید، اما ممکن است هر از چند گاهی با بروز یک عارضه جدید غافلگیر شوید. اگر دچار گرفتگی بینی شدید می توانید آن را هم از جمله عوارض حاملگی فرض کنید؛ زیرا افزایش هورمون استروژن ممکن است به تورم غشاء مخاطی و در نتیجه تولید مخاط بیشتر منجر شود. حجم خون شما نیز در حال افزایش است که در نتیجه موجب گشاد شدن رگهای شما (که شامل رگهای بینی نیز می شوند) می گردد. در نتیجه ممکن است گاهی اوقات خون دماغ شوید. از آن جا که حاملگی موجب ایجاد تغییراتی در سیستم ایمنی بدن شما می شود و احتمال ابتلای شما به برخی عفونت های خاص افزایش می یابد ممکن است بیشتر دچار سرماخوردگی یا آلرژی شوید. در هر حال از مواد محرک مانند دود سیگار، گرد و غبار و الکل دوری کنید.
برای بهبود وضعیت منافذ بینی شب ها از بخارساز یا مرطوب کننده های هوا استفاده کنید و مقادیر زیادی مایعات بنوشید. همچنین می توانید از قطره نمکی بینی یا کلرور سدیم استفاده کنید. در صورتی که وضعیت تان خیلی بد است از پزشک یا مامای خود در مورد استفاده از داروی ضد احتقان یا دکونژستانت سؤال کنید.
اگر خود و همسرتان این روزها کمی استرس دارید نگران نباشید! شما تنها نیستید! بسیاری از زوج ها نگران سلامتی کودک و خیلی چیزهای دیگر هستند. مثل این که آیا از عهده مسؤولیت خود به عنوان والدین بر می آیند یا خیر؟ با این حال اگر مشکلات فیزیکی و بدنی شما کم باشد و کمی هم انرژی به دست آورید، این دوره سه ماهه می تواند بسیار جالب باشد. پس سعی کنید از آن لذت ببرید.
هفته شانزدهم بارداری
آیا اطرافیان تان به شما گفته اند که چقدر جذاب به نظر می رسید؟ سرخی گونه ها (ناشی از حاملگی) یک واقعیت است که عامل آن افزایش جریان خون در سطح پوست بدن می باشد. با تثبیت مقادیر هورمون ها و کم شدن حالت های تهوع، خود شما نیز لذت بیشتری از این دوران می برید. همچنین به علت کاهش شدید احتمال سقط جنین پس از هفته چهاردهم شما دلواپسی چندانی نسبت به سلامت کودک خود نخواهید داشت و این هم عامل دیگری برای خوب بودن حال شما است! به زودی شما یکی از بهترین لحظات حاملگی را تجربه خواهید کرد: احساس کردن حرکت کودکی که در شکم دارید. برخی از خانم های حامله این لحظه مهیج را در هفته شانزدهم تجربه می کنند؛ در حالی که اکثر خانم ها باید تا هفته هجدهم یا بیشتر منتظر بمانند. اگر این اولین حاملگی شماست چندان دلواپس نباشید. ممکن است این اتفاق تا هفته بیستم هم رخ ندهد. اولین حرکت های کودک ممکن است مثل لرزش حرکت حباب های هوا یا حتی شبیه به درست کردن ذرت بوداده به نظر بیایند. در هفته های بعد شما حتماً لگد زدن کودک را احساس خواهید کرد.
هفته هفدهم بارداری
با اضافه وزنی که در ناحیه بالا و جلوی بدن خود پیدا کرده اید ممکن است گاهی اوقات در هنگام راه رفتن تعادل خود را از دست بدهید. کفشهای پاشنه بلند خود را کنار بگذارید و از کفشهای پاشنه کوتاه استفاده کنید تا احتمال زمین خوردنتان کاهش یابد. شاید این احساس برای شما تازگی داشته باشد که باید از شکم خود محافظت کنید و این خیلی خوب است. ضربه و آسیب به شکم شما ممکن است برای خودتان و همچنین کودکتان خطرناک باشد پس حتما در هنگام رانندگی از کمربند ایمنی استفاده کنید. برای حفاظت بیشتر کمربند ایمنی را از کنار ران و کفل خود عبور داده و قفل آن را زیر شکم خود محکم کنید. کمربند ایمنی نباید از روی شکم شما بگذرد بلکه یک قسمت از بالا و قسمت دیگر از زیر شکم عبور کند.
هفته هجدهم بارداری
با افزایش اشتها و اندازه دور کمر، پوشیدن لباسهای گشادتر و راحت تر برای شما ضروری بنظر می رسد. به دنبال لباسهای حاملگی که مناسب شکم برآمده شما باشند بگردید. لازم نیست هزینه زیادی برای این کار بپردازید. گاهی می توانید از دوستان و اقوام به امانت بگیرید یا لباسی را انتخاب کنید که تا آخر بارداری و حتی مدتی بعد از آن قابل استفاده باشد.
ممکن است شنیده باشید که در 6 ماه آخر حاملگی بهتر است به طرف چپ بخوابید. علت آن این است که اگر به پشت بخوابید رحم شما به استخوان لگنی فشار می آورد بویژه این فشار به سیاهرگ بزرگ تحتانی وارد می شود که مسوولیت بازگرداندن خون از اندامهای تحتانی شما به قلب را بر عهده دارد. اگر به طرف چپ بخوابید این فشار از بین می رود. یک بالش بین پاها یا زیر کفل یا پای خود قرار دهید تا راحت تر باشید.
تغییرات بسیاری زیادی در سیستم قلبی- عروقی شما در حال اتفاق افتادن است و در سه ماهه دوم احتمالا فشار خون شما کمتر از معمول خواهد بود. در صورتی که در حالت خوابیده یا نشسته قرار دارید به سرعت بلند نشوید زیرا ممکن است دچار سرگیجه شوید.
در صورتی که تا به حال آزمایش سونوگرافی انجام نداده اید احتمالا این آزمایش را در این سه ماهه (معمولا بین هفته های شانزدهم تا بیستم) انجام خواهید داد. این آزمایش بدون درد به پزشک شما کمک خواهد کرد تا ببیند که شما چند جنین در شکم خود دارید، وضعیت رشد کودک شما را ارزیابی کند، برخی عیوب مادرزادی احتمالی را چک کند، جفت و بند ناف را بررسی کند و اینکه آیا تاریخ تعیین شده برای تولد کودک شما دقیق است یا خیر؟ ممکن است شما کودک خود را در صفحه مخصوص سونوگرافی در حال حرکت یا مکیدن انگشت ببینید. هنگامی که برای آزمایش می روید همسر خود را هم ببرید و یک پرینت هم از عکس فرزند خود برای گذاشتن در اولین آلبوم عکس او بگیرید! می توانید قبلا بپرسید که آیا می توانید دوربین هم با خود ببرید یا خیر و شاید بتوانید با یک ضبط صوت مراحل سونوگرافی را ثبت کنید.
هفته نوزدهم بارداری
تنها یک هفته دیگر به رسیدن به نیمه دوران حاملگی باقی مانده است. شما ممکن است در ناحیه پایین شکم خود احساس درد داشته باشید که این درد ممکن است تا کشاله ران نیز امتداد یابد؛ یا ممکن است یک درد ناگهانی و شدید (مثل تیر کشیدن) خصوصا در پایان یک روز کاری یا هنگامی که تغییر وضعیت می دهید، در یک یا دو طرف شکم احساس کنید. این درد به درد لیگامان گرد موسوم است و به خاطر کشیده شدن ماهیچه ها و رباطهایی که از رحم در حال رشد شما حمایت می کنند، ایجاد می شود. این درد خطرناک نیست اما اگر در حالت استراحت هم ادامه پیدا کند یا شدید و پایدار شود، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید.
همچنین ممکن است اخیرا تغییراتی در پوست خود مشاهده کرده باشید. آیا کف دستهای شما قرمز شده اند؟ لازم نیست نگران چیزی باشید؛ این اتفاق در اثر افزایش میزان هورمون استروژن است. همچنین مشاهده لکه های تیره رنگ در بعضی قسمتهای پوست در دوران حاملگی معمول است. هنگامی که این لکه ها بر روی لب بالایی، گونه ها و پیشانی ظاهر شوند به آن کلوآسما یا نقاب حاملگی می گویند. شما ممکن است این لکه ها را روی بازوها یا دیگر اندامهایی که در معرض نور خورشید هستند نیز مشاهده کنید. نوک پستانها، کک و مک ها ، اثر قدیمی زخمها، زیر بغل یا قسمت داخلی بازوها، قسمت داخلی رانها و فرج نیز ممکن است در دوران حاملگی تیره رنگ شوند. مسیر تیره رنگی که از ناف شما بسمت پائین و تا استخوان شرمگاهی امتداد پیدا می کند لینه آ نیگرا یا خط سیاه نامیده می شود. این لکها و تیرگیها به دلیل افزایش موقت ملانین (ماده ای که رنگ مو پوست و چشمان را ایجاد می کند) است و در اکثر خانمها پس از زایمان به سرعت از بین می رود. بهتر است خود را در برابر نور خورشید قرار ندهید زیرا موجب تشدید تغییرات رنگدانه های پوست می شود. هنگامی که می خواهید از منزل خارج شوید لباس کامل بپوشید، از کلاه لبه دار یا نقاب دار استفاده کنی،د عینک آفتابی به چشم بزنید و حتما از محلولها یا کرمهای ضدآفتاب استفاده کنید. نهایتا اگر دچار تیرگی شدید پوست در قسمتهای در معرض دید شوید یا از نقاب حاملگی خود خجالت بکشید، کمی آرایش می تواند آنها را بپوشاند. لطفا خودسرانه از کرمهای لک بر استفاده نکنید، بعضی از آنها حاوی موادی هستند که مصرف آن در دوران بارداری ممنوع است، بعدا وقت کافی برای بهسازی پوست خود خواهید داشت.
هفته بیستم بارداری
نیمی از راه گذشته است؛ تبریک! اکنون قسمت بالایی رحم در کنار ناف شما قرار دارد و احتمالا وزن شما حدود 4.5 کیلوگرم اضافه شده است. از این به بعد ممکن است هر هفته حدود نیم کیلوگرم وزن اضافه کنید. (اگر حاملگی را با لاغری و کسر وزن آغاز کرده اید شاید لازم باشید که کمی بیشتر وزن اضافه کنید. اگر هم حاملگی را در حالتی که اضافه وزن داشته اید آغاز کرده اید شاید کمی کمتر وزن اضافه کنید). اطمینان حاصل کنید که آهن به میزان کافی مصرف می کنید، زیرا این ماده بطور عمده در تولید هموگلوبین نقش دارد (هموگلوبینها بخشی از گلبولهای قرمز خون هستند که اکسیژن را در بدن شما جابجا می کنند). در دوران حاملگی بدن شما به مقدار بیشتری آهن نیاز دارد تا بتواند کودک در حال رشد شما، جفت و افزایش حجم خون خود شما را تامین کند. غذاهای سرشار از آهن که می توانید مصرف کنید شامل گوشت قرمز، گوشت مرغ، گوشت ماهی، تخم مرغ، عدس و دیگر حبوبات، اسفناج و غلاتی که با آهن غنی شده اند، هستند.
اگر تاکنون در کلاسهای مربوط به زایمان و تولد نوزاد ثبت نام نکرده اید بهتر است پرس و جو را آغاز کنید. اگر دفعه اول حاملگی شما باشد و یا بار چندم، باز هم می توانید از کلاس منظمی که شما را برای سختیهای حاملگی و زایمان آماده می کند بهره ببرید. اینگونه کلاسها ممکن است جلسات هفتگی باشند یا بصورت یک کلاس فشرده یکروزه برگزار شوند و ممکن است شما بتوانید با همسر یا مادر خود در آن شرکت کنید. بهتر است بدانید که در هفته سی و هفتم رشد کودک شما تقریبا کامل شده و شما باید برای تولد فرزندتان آماده باشید؛ لذا به گونه ای برنامه ریزی کنید که قبل از آن زمان آمادگی های لازم را کسب کرده باشید.
هفته بیست و یکم بارداری
احتمالا شما این روزها کاملا احساس آرامش می کنید. شکم شما هنوز خیلی بزرگ نشده است و بخش عمده دردها و عوارض اولیه حاملگی از بین رفته اند. هر وقت که می توانید یکجا بنشینید، لم دهید و لذت ببرید. در سه ماهه سوم حاملگی به خاطر اینکه رشد کودک شما تقریبا کامل می شود دردهای خفیفی خواهید داشت. البته این بدان معنا نیست که شما در این دوران هیچگونه مشکل جزئی نخواهید داشت. مثلا به دلیل افزایش تولید چربی در بدن شما، ممکن است آکنه یا جوش بر روی پوست شما ظاهر شود. در این صورت روزی دو مرتبه پوست خود را با آب و صابون ملایم بشویید، اما دقت کنید که بدون تجویز پزشک از هیچگونه داروی خوراکی یا پمادهای موضعی استفاده نکنید.
اکنون شما مستعد ابتلا به واریس هستید؛ خصوصا اگر مادر شما هم به این عارضه مبتلا باشد. این عارضه به این علت ایجاد می شود که حاملگی فشار بیشتری بر سیاهرگهای پاهای شما وارد می کند؛ حجم خون در بدن شما افزایش یافته و رحم شما فشار بیشتری بر سیاهرگ بزرگ تحتانی (که خون را از اندامهای پائینی بدن شما به قلب باز می گرداند) وارد می کند. از سوی دیگر افزایش هورمون پروژسترون موجب می شود که دیواره سیاهرگهای شما شل شوند؛ لذا با رشد جنین و رحم، سیاهرگها بزرگ و بزرگتر می شوند. مشکل سیاهرگهای واریسی در هر حاملگی شدیدتر می شود و هرچند احتمال ایجاد این عارضه در سیاهرگهای پا بسیار بیشتر است اما ممکن است در قسمتهای دیگر مانند فرج نیز ظاهر شوند. در صورتی که پاهای شما درد می کنند هر روز صبح جورابهای مخصوص حاملگی را بپوشید. یک پیاده روی سریع در طول روز نیز می تواند با افزایش سرعت گردش خون به شما کمک کند. همچنین می توانید به پهلوی چپ دراز بکشید و یک بالش زیر پاهای خود قرار دهید تا پاها بالاتر از سطح زمین قرار گیرند.
هفته دوم بارداری
با بزرگ شدن شکم شما برای فراهم کردن فضای لازم برای کودک در حال رشد ممکن است نشانه های کشیدگی را بر روی پوست خود مشاهده کنید. بعضی از خانمهای حامله دچار این عارضه نمی شوند، اما تقریبا بر روی پوست نیمی از آنها آثار این کشیدگی ظاهر می شود. این خطوط باریک که از بافتهای جدید از جنس پوست هستند، علاوه بر باز شدن پوست بعلت تغییرات هورمونی در دوران بارداری ایجاد می شوند و به رنگ صورتی تا قهوه ای پررنگ (بسته به رنگ پوست شما) هستند و ممکن است ضخامت آنها با افزایش سن حاملگی بیشتر شود. آنها نه تنها بر روی شکم بلکه احتمالا بر روی باسن، رانها و پستانها نیز ظاهر می شوند. اثرات ثابت شده ای از اینکه محلولهای طبی و لوسیونها از بروز این خطوط رنگی جلوگیری کنند یا آنها را از بین ببرند، وجود ندارد. اما می توانند خارش احتمالی ناشی از کشیدگی پوست را کاهش دهند. همچنین ممکن است ناف تورفته و زیبای شما تغییر شکل دهد، احتمالا سطح ناف شما ابتدا صاف شده و حتی به زودی بیرون می زند؛ اما نگران نباشید، به احتمال زیاد بعد از زایمان به حالت طبیعی خود باز می گردد.
یک تغییر دیگر که ممکن است در دوران حاملگی در سطح پوست شما رخ دهد ظاهر شدن خالهای نسبتا بزرگ است. در این حالت قسمت کوچکی از پوست برآمده و سرخ می شود و رگهای خونی و همین طور زائده های متعددی ایجاد می کند. این عارضه در صورت، گردن، قسمت بالایی سینه و سینه ها ظاهر می شود و علت آن نیز میزان بالای هورمون استروژن در دوران حاملگی است؛ معمولا پس از زایمان پوست به حالت طبیعی باز می گردد.
هفته بیست و سوم بارداری
اگر در سه ماهه اول دچار سردرد می شدید این سردردها احتمالاً کمتر شده اند. در واقع برخی از خانم ها در اوایل دوران حاملگی دچار سردرد می شوند که علت آن می تواند تغییر میزان هورمون ها در بدن، تغییرات سیستم گردش خون و یا گرفتگی سینوس ها باشد.
شما ممکن است در دوران حاملگی ورم های کوچکی را خصوصاً در قسمت قوزک پا و پاها مشاهده کنید. این تورم به علت تغییر در ترکیب شیمیایی خون و همچنین بزرگ شدن رحم رخ می دهد. تغییر در ترکیب شیمیایی خون موجب ورود خون به بافت ها می شود. بزرگ شدن رحم نیز به سیاهرگ هایی که خون را از اندام های تحتانی شما به سمت قلب می برند، فشار وارد می کند. در نتیجه سرعت جریان خون در پاهای شما کاهش می یابد. این ورم ها در پایان روز و همچنین در فصل تابستان شدیدتر هستند. بدن شما پس از زایمان میزان مایع اضافی را دفع می کند و به همین دلیل در چند روز اول پس از زایمان ممکن است دفعات بیشتری به توالت نیاز داشته باشید یا بیشتر عرق کنید. در همین حال هر گاه می توانید دراز بکشید و پاهای خود را بالاتر از سطح بدن خود قرار دهید. هنگام نشستن پاهای خود را به حالت کشیده قرار دهید. از نشستن بدون حرکت به مدت طولانی خودداری کنید. یک تمرین ورزشی منظم داشته باشید تا سرعت جریان خون در بدن شما افزایش یابد. جوراب های مخصوص حاملگی بپوشید. ممکن است وسوسه شوید که مایعات کافی مصرف نکنید! اما شما باید مقادیر زیادی آب بنوشید و شاید جالب باشد اگر بدانید این کار به جلوگیری از تورم اعضای بدن شما کمک می کند. دقت کنید که در صورت مشاهده ورم های حاد یا ناگهانی در دست ها یا صورت، فوراً با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید. زیرا این حالت ها ممکن است نشانه یک وضعیت حاد و وخیم دوران بارداری به نام پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی باشند.
هفته بیست و چهارم بارداری
قسمت بالایی رحم شما اکنون چند سانتی متر بالاتر از ناف قرار گرفته است. اندازه رحم در حدود یک توپ فوتبال است. شما ممکن است به دلیل کشیده شدن پوست شکم و پستانهای تان گاهی اوقات احساس خارش کنید. اگر پوست شما خشک است مرطوب نگه داشتن آن می تواند در رفع این عارضه به شما کمک کند. همچنین ممکن است حساسیت چشمان شما نسبت به نور افزایش یافته باشد یا احساس خشکی چشم و یا این که چیزی وارد چشم شده است داشته باشید. این عارضه در دوران حاملگی طبیعی است و به عنوان «چشمان خشک» شناخته می شود. برای بهبود وضعیت خود می توانید از قطره اشک مصنوعی استفاده کرده و چشمان خود را مرطوب کنید.
برای اکثر خانمهای حامله بین هفته های بیست و چهارم تا بیست و هشتم یک بار تست غربالگری گلوکز (GCT) انجام می شود. این آزمایش مشخص می کند که آیا دچار دیابت دوران حاملگی شده اید یا خیر. در دیابت بارداری میزان قند خون در دوران حاملگی افزایش می یابد. در صورتی که این عارضه درمان نشود، احتمال سخت شدن زایمان طبیعی یا لزوم سزارین برای شما افزایش می یابد. زیرا در این حالت کودک شما چاق می شود و این چاقی در اندام های فوقانی بدن او نمایان تر خواهد بود. همچنین احتمال ابتلای کودک شما به مشکلاتی همچون سطح پایین قند خون در هنگام تولد افزایش می یابد. در صورتی که نتیجه آزمایش قند خون شما مثبت باشد، بدان معنی نیست که شما به دیابت دوران حاملگی دچار شده اید، بلکه بایستی تست تحمل گلوکز (GTT) بدهید تا معلوم شود که آیا مشکلی دارید یا خیر.
همچنین آگاهی از نشانه های زایمان زودرس می تواند برای شما مفید باشد. در صورت مشاهده افزایش ترشحات واژن که آبکی، لزج، صورتی یا خونی باشند به سرعت با ماما یا پزشک خود تماس بگیرید. همچنین در صورت مشاهده خونریزی از واژن یا لکه بینی، درد شکم یا گرفتگی و انقباضات عضلانی مشابه با دوران قاعدگی که بیشتر از 4 بار انقباض عضلانی در ساعت باشد، افزایش فشار در ناحیه لگن یا کمردردی که قبلا نداشته اید، بلافاصله با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید.
هفته بیست و پنجم بارداری
نه تنها کودک شما موهای بیشتری درآورده است که ممکن است موهای سر خود شما هم پر تر و درخشنده تر به نظر بیایند. در واقع موهای شما زیاد نشده اند، بلکه همان موهای معمولی شما هستند که بیشتر از معمول بلند شده اند. همچنین ممکن است موهای بدن شما نیز تیره تر یا کلفت تر به نظر بیایند. این موها نیز ظرف چند هفته پس از تولد نوزادتان به حالت عادی بازخواهند گشت؛ گاهی ممکن است برای از بین بردن آن ها دچار زحمت شوید. شما ممکن است دیگر قادر نباشید که به زیبایی و متانت گذشته راه روید. ادامه دادن به ورزش برای شما خوب است اما هر وقت احساس کردید که خیلی خسته شده اید ورزش نکنید. همچنین اگر احساس درد، کوفتگی بدن، سرگیجه یا غش کردید، یا زمانی که نفس کم آوردی،د بلافاصله ورزش را متوقف کنید. برای مدت طولانی به پشت دراز نکشید و از انجام حرکت های ورزشی که ممکن است تعادل شما را به هم بزند خودداری کنید. مقادیر زیادی آب بنوشید. قبل از ورزش، گرم کردن و بعد از آن خنک کردن را فراموش نکنید.
با انجام آزمایش غربالگری گلوکز در فاصله هفته های بیست و چهارم تا بیست و هشتم، ممکن است به طور همزمان برای شما آزمایش کم خونی هم تجویز شود. هرچند حجم خون شما در طول حاملگی به شدت افزایش می یابد، اما ممکن است تعداد گلبول های قرمز خون شما به اندازه کافی افزایش نیافته باشد. گاهی اوقات این عارضه را «کم خونی فیزیولوژیک» می نامند که در سه ماهه دوم و سوم حاملگی معمول است. در صورتی که آزمایش خون شما حاکی از کم خونی واقعی باشد، باید از آهن و مکمل های غذایی استفاده کنید.
اگر تا حالا به اسم نوزاد خود فکر نکرده اید، باید در این کار جدی شوید. انتخاب یک نام مناسب وظیفه ای بسیار مهم است اما باید برای شما حالت تفریحی هم داشته باشد. به تاریخچه فامیل خود مثلا اسم پدر پدربزرگتان یا مکان هایی که برایتان جالب هستند یا شخصیت های محبوب مذهبی و ملی و ادبی و داستانی تان و یا شخصیت های فیلم های مورد علاقه تان فکر کنید. حتی می توانید از کتاب هایی که اسامی مختلف کودکان را جمع آوری کرده اند استفاده کنید.
هفته بیست و ششم بارداری
در این زمان ممکن است فشار خون شما که از هفته بیست و دوم تا بیست و چهارم افت کرده بود، در حال افزایش باشد تا به مقدار طبیعی خود نزدیک شود. از آن جا که عارضه پره اکلامپسی اغلب در سه ماهه آخر دوران حاملگی رخ می دهد، بهتر است در مورد نشانه های این بیماری خطرناک اطلاعات بیشتری داشته باشید. بهتر است بدانید که این بیماری در 3 تا 7 درصد خانم های حامله بروز می کند. نشانه هایی که ممکن است بیان گر این عارضه باشند عبارتند از: ورم ناگهانی دست ها و صورت، افزایش وزن ناگهانی (به دلیل عدم دفع آب)، تاری دید، مشاهده لکه ها یا نقاط نورانی در مقابل چشم، سردردهای ناگهانی شدید یا مقاوم به درمان و احساس درد در ناحیه بالای شکم. البته پزشک یا مامای شما با کنترل فشار خون و آزمایش میزان پروتئین ادرار، در هر یک از ویزیت های مراقبت های دوران بارداری که لازم باشد شما را از نظر ابتلا به این عارضه مورد بررسی قرار می دهد؛ با این حال در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق بلافاصله با وی تماس بگیرید. تشخیص سریع این بیماری برای حفظ سلامت شما و کودک تان ضروری است.
اگر از این به بعد دچار کمر درد مختصری شوید، ممکن است به واسطه هورمون های دوران حاملگی باشد که مفصل ها و رباط های شما را سست کرده اند؛ همچنین تغییر مرکز ثقل بدن شما نیز در این عارضه مؤثر است. راه رفتن، ایستادن یا نشستن به مدت طولانی، و همچنین خم شدن یا چیزی را بلند کردن، فشار زیادی به کمر و پشت شما وارد می کند. یک دوش آب گرم یا کمپرس سرد می تواند درد را مرتفع کند. ممکن است بخواهید برای ماساژ پیش از زایمان به یک متخصص مراجعه کنید؛ در صورتی که از صلاحیت و تبحر وی در این زمینه آگاه باشید، این هم می تواند یک گزینه مناسب باشد. در هنگام خواب از بالش کمکی دوران حاملگی استفاده کنید و آن را بین پاهای خود قرار دهید تا از شکم و پشت شما محافظت کند. سعی کنید بدن شما در حالت مناسب قرار داشته باشد تا فشار بر پشت شما کمتر شود و هنگام خم شدن یا بلند کردن اشیاء بسیار مراقب باشید. در صورتی که احساس درد شدید یا کرختی و بی حسی در هر یک از اعضای بدن خود داشتید، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.
هفته بیست و هفتم بارداری
کودک شما در حال آماده شدن برای مرحله نهایی است. در نتیجه ممکن است عوارض جدیدی را مشاهده کنید. علاوه بر احساس درد در پشت و کمر، ممکن است گاهی اوقات دچار گرفتگی عضلات پا نیز بشوید. پاهای شما وزن زیادی را تحمل می کنند و رحم شما نیز به جریان خون بیشتری نیاز دارد. با رشد رحم فشار بیشتری بر رگ هایی که خون را از اندام های تحتانی شما به سمت قلب می برند و همچنین بر عصبی که از بالاتنه به سمت پاهای شما می رود وارد می شود. متأسفانه هر چه مدت بیشتری از حاملگی شما بگذرد این گرفتگی های عضلانی شدیدتر و بیشتر خواهند شد. گرفتگی عضلات معمولاً در شب رخ می دهد؛ اما ممکن است در طول روز هم بروز کند. با انجام این تمرین شاید از درد و گرفتگی رها شوید: پاهایتان را دراز کنید و انگشت های پاهای خود را مستقیم به سمت جلو بکشید. سپس آنها را به سمت عقب (مثل اینکه بخواهید انگشت شست پا را به روی ساق برسانید) بکشید. این کار موجب کشیده شدن ماهیچه ساق پا می شود و ممکن است مشکل شما را بهبود ببخشد. همچنین چند دقیقه پیاده روی یا ماساژ دادن ماهیچه ساق پا ممکن است مفید باشد.
این مطلب ممکن است فعلاً برای شما بسیار دور از ذهن باشد؛ اما بهتر است به برنامه تنظیم خانواده و روش جلوگیری از بارداری نیز فکر کنید. شما باید قبل از تولد نوزادتان در برخی موارد تصمیم بگیرید. شاید این تعداد فرزند برای تان کافیست و بخواهید لوله های تان را نیز در زمانی که در بیمارستان هستید ببندید. به هر حال از حالا وقت کافی دارید که با همسرتان و متخصص مشورت کنید.
هفته بیست و هشتم بارداری
شما در خانه در حال استراحت هستید! سه ماهه سوم حاملگی از این هفته آغاز می شود و تا هفته چهلم ادامه می یابد. اگر وضعیت شما هم مشابه اکثر خانم های حامله باشد در این دوره سه ماهه حدود 5 کیلوگرم وزن اضافه خواهید کرد.
آیا پاهای شما در طول شب مورمور می شود؟ خارش و سوزش در قسمت پایینی پاها و میل شدید به تکان دادن آنها تحت عنوان «سندرم پاهای ناآرام» (یا RLS) شناخته می شود. این عارضه ممکن است موجب شود که در حالت استراحت احساس آرامش نکنید. هرچند بروز این عارضه در خانم های حامله بسیار معمول می باشد، اما هیچ کس علت بروز آن را نمی داند. از کافئین چای یا قهوه استفاده نکنید زیرا این عارضه را تشدید می کند؛ و هنگامی که احساس ناراحتی کردید ماهیچه های ساق پای خود را ماساژ دهید. برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف مکمل های غذایی حاوی آهن می تواند این عارضه را تا حدودی بهبود بخشد.
از این به بعد شما هر دو هفته یک بار توسط ماما یا پزشک خود معاینه می شوید. از هفته سی و ششم این معاینات به صورت هفتگی درخواهند آمد. در صورتی که آزمایش خون در سه ماهه اول نشان داده باشد که ارهاش خون شما منفی است به شما ایمونوگلوبولین ارهاش تزریق خواهد شد تا از تولید پادتن هایی که ممکن است به خون کودک شما حمله کنند جلوگیری شود. اگر ارهاش خون پدر کودک شما هم منفی باشد احتیاجی به تزریق ایمونوگلوبولین نیست اما پزشکان معمولاً بدون آزمایش خون پدر کودک ایمونوگلوبولین را به شما تزریق خواهند کرد. همچنین اگر ارهاش خون کودک شما مثبت باشد، پس از زایمان یک بار دیگر به شما ایمونوگلوبولین تزریق خواهد شد.
اگر تاکنون در کلاس های مخصوص زایمان شرکت نکرده اید شاید بهتر باشد برخی تمرینات تنفسی و آرامش بخش را در خانه انجام دهید. زایمان، طولانی و خسته کننده است؛ در ضمن دردناک هم هست و اگر برای آن آمادگی نداشته باشید ممکن است به شما سخت بگذرد. خیلی از پدرها از نگاه کردن به صحنه زایمان می ترسند، شاید به همین دلیل است که در ایران کسی به فکر مشارکت پدران در زایمان نیست!
هفته بیست و نهم بارداری
شما ممکن است این روزها کمی خسته باشید. خصوصا اگر به مشکلات خواب یا بدخوابی هم دچار شوید. همچنین ممکن است نتوانید درست راه بروید یا اشیاء را درست حمل کنید. این حالت هم کاملا قابل درک است. شما به واسطه هورمون های دوران حاملگی، هم سنگین تر شده اید هم تعادل خود را از دست داده اید و هم مفاصل شما سست و شل شده اند. این امر می تواند موجب این شود که شماره کفش شما نیز افزایش یابد؛ و البته ممکن است که این تغییر دائمی باشد.
تغییرات سریع خلق و خوی خود را در اوائل حاملگی به یاد می آورید؟ عارضه هایی که هم اکنون برای شما رخ می دهند به اضافه تغییرات هورمونی ممکن است موجب شود که حالت های ماه های اول دوباره به سراغ شما بیایند. ممکن است شما نگران این باشید که کودک شما چه شکلی خواهد بود یا این که آیا شما والدین خوبی خواهید بود یا نه. این نگرانی ها طبیعی هستند. اما اگر نمی توانید بر این حالت ها غلبه کنید و از نگرانی در بیایید، یا بیش از حد مضطرب و زودرنج شده اید، با پزشک یا مامای خود صحبت کنید. شما ممکن است از جمله 10% خانم های حامله ای باشید که افسردگی را از افسردگی خفیف تا متوسط در دوران حاملگی شان تجربه می کنند.
هفته سی ام بارداری
شما ممکن است این روزها کمی خسته باشید. خصوصا اگر به مشکلات خواب یا بدخوابی هم دچار شوید. همچنین ممکن است نتوانید درست راه بروید یا اشیاء را درست حمل کنید. این حالت هم کاملا قابل درک است. شما به واسطه هورمون های دوران حاملگی، هم سنگین تر شده اید هم تعادل خود را از دست داده اید و هم مفاصل شما سست و شل شده اند. این امر می تواند موجب این شود که شماره کفش شما نیز افزایش یابد؛ و البته ممکن است که این تغییر دائمی باشد.
تغییرات سریع خلق و خوی خود را در اوائل حاملگی به یاد می آورید؟ عارضه هایی که هم اکنون برای شما رخ می دهند به اضافه تغییرات هورمونی ممکن است موجب شود که حالت های ماه های اول دوباره به سراغ شما بیایند. ممکن است شما نگران این باشید که کودک شما چه شکلی خواهد بود یا این که آیا شما والدین خوبی خواهید بود یا نه. این نگرانی ها طبیعی هستند. اما اگر نمی توانید بر این حالت ها غلبه کنید و از نگرانی در بیایید، یا بیش از حد مضطرب و زودرنج شده اید، با پزشک یا مامای خود صحبت کنید. شما ممکن است از جمله 10% خانم های حامله ای باشید که افسردگی را از افسردگی خفیف تا متوسط در دوران حاملگی شان تجربه می کنند.
هفته سی و یکم بارداری
شما ممکن است در این دوران شاهد ترشح آغوز یا پیش شیر از پستان هایتان باشید. برخی از خانم های حامله چنین مسأله ای را مشاهده می کنند و برخی هم آن را تا پیش از تولد نوزادشان تجربه نخواهند کرد. در هر حال این مسأله طبیعی است و نشانه آن است که بدن شما وظیفه خود را به درستی انجام می دهد. اگر میزان این ترشحات زیاد است می توانید یک دستمال مخصوص دوران شیردهی در لباس زیر خود بگذارید تا از کثیف شدن لباس هایتان جلوگیری کنید. همچنین اگر تصمیم دارید کودکتان را با شیر خود تغذیه کنید ممکن است بخواهید از سوتین شیردهی استفاده کنید. اگر سوتین فعلی شما دیگر برای تان راحت نیست، می توانید از همین الان از سینه بند شیردهی استفاده کنید.
آیا گاهی اوقات ماهیچه های رحم شما منقبض می شوند؟ بعضی از خانم های حامله این انقباضات ناگهانی را - که انقباض براکستون- هیکس نامیده می شوند- در نیمه دوم حاملگی و ماه های آخر بارداری خود تجربه می کنند. این انقباضات که بین 30 تا 60 ثانیه طول می کشند و نامنظم و بی قاعده هستند، فعلاً نباید مرتب بروز کنند و همچنین نباید دردناک باشند. هنگامی که چند هفته به زایمان شما باقی مانده باشد ممکن است این انقباضات بیشتر بروز کنند و شاید کمی دردناک شوند. به این انقباض ها اغلب "درد زایمان کاذب" می گویند؛ زیرا گاهی اوقات ممکن است تشخیص درد زایمان اصلی از این انقباض های ناگهانی بسیار سخت باشد. با این حال تا پیش از هفته سی و هفتم هنوز کودک شما نارس است. پس اگر این انقباض ها به طور مرتب رخ می دهند حتی اگر درد ندارند ممکن است نشانه ای از زایمان زودرس باشند. در صورت مشاهده تغییر یا افزایش ترشحات واژن که آبکی، لزج، صورتی یا خونی باشند، همچنین در صورت مشاهده درد در ناحیه شکم، گرفتگی عضلانی مشابه دوران قاعدگی، بیشتر از 4 بار انقباض عضلانی در ساعت، افزایش فشار در ناحیه لگن یا کمردرد (خصوصاً اگر قبلا چنین دردی نداشته اید) بلافاصله با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید.
اگر شما فرزند پسری به دنیا خواهید آورد، بهتر است در مورد زمان و روش ختنه کردن او تحقیق کنید یا از متخصصین زنان یا اطفال بپرسید. در مورد زمان و روش انجام ختنه نظرات مختلفی مطرح می شود.
هفته سی و دوم بارداری
در حال حاضر حجم خون شما (پلاسمای خون و گلبول های قرمز آن) حدود 40 تا 50 درصد بیش تر از زمانی شده است که حامله نبودید. این تغییر برای آن است که نیازهای شما و کودک تان تأمین شود. همچنین این خون اضافی خونریزی هنگام زایمان را نیز جبران خواهد کرد. وزن شما به میزان نیم کیلوگرم در هفته در حال افزایش است که نیمی از این افزایش وزن متعلق به کودک شما می باشد. با نزدیک شدن رحم به دیافراگم و فشار آوردن به آن و افزایش فشار بر روی شکم، ممکن است بیش از قبل دچار سوزش معده شوید یا گاهی اوقات احساس تنگی نفس کنید. برای رفع مشکل تنگی نفس غذای خود را در حجم کم تر و دفعات بیش تر (بیش از سه وعده در روز) میل کنید و هنگام خوابیدن پای خود را بالاتر از بدن قرار دهید. خوردن حجم کمتری از غذا به رفع سوزش معده نیز کمک می کند.
با رشد کودک شما به واسطه افزایش وزن در ناحیه شکم، وضعیت ظاهری بدن و همچنین مرکز ثقل شما تغییر می کند. به علاوه ماهیچه های شکمی شما کشیده تر می شوند. هورمون ها موجب سست تر شدن رباط های ماهیچه ها می شوند و حتی ممکن است رحم در حال رشد، بر تعدادی از عصب های شما نیز فشار وارد کند. این موارد ممکن است باعث بروز کمردرد و یا احساس درد در لگن و یا کشاله ران شما شوند. در صورتی که در پاهای خود احساس کرختی (بی حسی) و یا خارش می کنید، به پزشک یا مامای خود اطلاع دهید.
هفته سی و سوم بارداری
شما ممکن است درد و یا حتی کرختی در انگشت ها، مچ و دست های خود حس کنید. بافت های مچ دست شما همانند بقیه بافت های بدن تان ممکن است متورم شوند. در این صورت فشار در کانال مچ افزایش می یابد. کانال مچ یک مجرای استخوانی در مچ دست شماست. عصب هایی که از این مجرا عبور می کنند تحت فشار قرار می گیرند، در نتیجه عوارضی همچون بی حسی، خارش، تیر کشیدن، احساس سوزش و یا درد مبهم بروز می کنند. استفاده از مچ بند را امتحان کنید یا در هنگام خواب یک بالش زیر دست های خود قرار داده و آن ها را بالاتر از سطح بدن نگاه دارید. اگر باید در محل کار به طور دائم از دست های خود استفاده کنید، مثلا تایپیست هستید یا در خط مونتاژ یک کارخانه کار می کنید، هنگام استراحت دست های خود را در حالت کشیده قرار دهید.
اگر به هنگام خواب در شب مشکل دارید، یک بالش بین پاها و زیر پشت خود قرار دهید. اگر این کار به شما کمک نکرد، چند بالش زیر سر خود قرار داده و سعی کنید در حالت نیمه نشسته بخوابید و حتی می توانید در حالتی که کاملاً روی تخت نشسته و به بالشها تکیه داده اید بخوابید. اگر دفعات رفتن به توالت خواب شما را به هم ریخته است، از عصر به بعد مایعات کمتری مصرف کنید.
برای اکثر خانم ها روابط جنسی در دوران حاملگی تا قبل از پاره شدن کیسه آب و فرا رسیدن زمان زایمان مشکلی ایجاد نمی کند. با این حال توصیه می شود که در هفته های آخر آمیزش با استفاده از کاندوم باشد یا اصلا انجام نشود.
هفته سی و چهار بارداری
شما ممکن است اخیراً کمی احساس خستگی کنید که کاملاٌ قابل درک است. از فعالیت خود بکاهید و برای روز زایمان انرژی ذخیره کنید. اگر باید مدت زمان زیادی را روی پاهای خود بایستید از کمربند حاملگی استفاده کنید؛ زیرا از شکم شما محافظت می کند و بخشی از وزن شما را در بقیه بدن پخش می کند. اگر هم به مدت طولانی نشسته یا خوابیده اید، به سرعت از جای خود بلند نشوید زیرا ممکن است خون در پاهای شما جمع شده باشد که در نتیجه فشار خون شما برای چند لحظه افت می کند و هنگام بلند شدن باعث سرگیجه می شود.
اکثر ماماها به خانم های حامله پیشنهاد می کنند که از ماساژ پرینه (ماساژ ناحیه بین واژن و مقعد) استفاده کنند تا از پارگی آن در هنگام زایمان پیشگیری شود. اکنون زمان مناسبی برای انجام این کار است. ممکن است این ماساژ برای برخی خانم ها چندان راحت نباشد. همچنین انجام این ماساژ لزوماً مانع پاره شدن پرینه نمی شود. به هر حال در این مورد از پزشک خود بپرسید و روش انجام آن را فرا بگیرید.
ممکن است برآمدگی ها یا تاول هایی را بر روی شکم خود مشاهده کنید که همراه با احساس خارش باشند. بروز این تاول ها ممکن است تا باسن یا کشاله ران هم امتداد پیدا کنند. این عارضه معمولاً بی خطر است و بثورات و کهیرهای خارش دار دوران بارداری نامیده می شود. اما به هر حال در صورت مشاهده این موارد از پزشک خود بخواهید شما را معاینه کند تا از سلامت شما مطمئن شود. در ضمن اگر در تمام بدن خود احساس خارش دارید حتی اگر این خارش شدید نیست، به پزشک تان اطلاع دهید.
هفته سی و پنجم بارداری
رحم شما تا 15 برابر حالت عادی بزرگ شده است. به طوری که بالای رحم شما تقریباً زیر دنده های سینه قرار گرفته است و شاید احساس کنید که دیگر جایی برای رشد آن باقی نمانده است. اگر می توانستید به درون رحم خود نگاهی بیندازید متوجه می شدید که حجم مایع آمنیوتیک درون رحم خیلی کم شده و جای آن را یک کودک کوچولو گرفته است. رحم شما جای بقیه اندام های داخلی تان را هم تنگ کرده و شما ممکن است به همین خاطر بیشتر به دستشویی بروید و یا دچار برخی عوارض ناشی از سوء هاضمه (مثل سوزش معده) شوید. دراین هفته قلب شما تندتر می‌زند. نفس کشیدن و راه رفتن هم برایتان سخت شده است. اگر این مشکلات را ندارید از معدود خانم های خوش شانس هستید! در این هفته وزن شما تقریبا بین 8 تا 13 کیلوگرم بیش تر از وزن تان در اوایل حاملگی است. دراین هفته های آخر ممکن است احساس کنید که بچه در حال افتادن است. این حس شما به دلیل قرار گرفتن سر نوزاد در داخل استخوان لگنی شماست. شما به تدریج برای زایمان آماده می‌شوید.
ممکن است پزشک یا ماما از شما بخواهد که از این به بعد تا زمان زایمان هر هفته شما را معاینه کند. همچنین ممکن است از شما بخواهد که حرکات جنین داخل رحم را به دقت تحت نظر قرار دهید تا از میزان فعالیت کودک در درون رحم مطمئن شود.
الآن زمان مناسبی است تا برای زایمان و تولد کودک خود برنامه ریزی کنید. همه موارد مهم را در یک لیست وارد کنید: چه کسی در زمان زایمان در کنار شما خواهد بود؟ از چه روشی برای کاهش درد استفاده خواهید کرد؟ در کدام بیمارستان زایمان خواهید کرد؟ این کار می تواند یک نقطه شروع مناسب باشد تا با تیم پزشکی خود در این موارد صحبت کنید. زمان دقیق زایمان را نمی توان پیش بینی کرد و شما هم احتمالاً نمی توانید برنامه مورد نظرتان را جزء به جزء اجرا کنید. اما پیش بینی های زودهنگام و جمع آوری تمام گزینه های ممکن برای اتفاقات احتمالی می تواند از نگرانی های این مرحله از حاملگی بکاهد.
هفته سی و ششم بارداری
با رشد کودک شما و تنگ شدن فضای اندام های داخلی ممکن است کمتر از چند هفته پیش احساس گرسنگی کنید. در این مرحله استفاده از غذاهای سبک تر در وعده های غذایی بیشتر مناسب خواهد بود. با پایین تر رفتن کودک شما و نزدیک شدن او به لگن ممکن است سوزش معده از بین رفته و تنفس هم برایتان راحت تر شود. در صورتی که این اولین حاملگی شما باشد احتمال پایین تر رفتن کودک و نزدیک شدن او به لگن پیش از زمان زایمان بیشتر است. با این حال در صورتی که این اتفاق بیفتد شما فشار بیشتری بر قسمت پایینی شکم خود احساس خواهید کرد که در نتیجه راه رفتن و پیاده روی برای تان سخت و آزاردهنده خواهد شد. برخی خانم ها می گویند که در این حالت احساس می کنند یک توپ بولینگ را بین پاهای خود حمل می کنند و نزدیک است این توپ بیرون بیفتد. البته نگران نباشید او بیرون نمی افتد!
همچنین ممکن است انقباض های عضلانی براکستون- هیکس در این دوران بیشتر رخ دهند. مجدداً با پزشک خود تماس بگیرید و در مورد نحوه تماس با او در زمانی که فکر می کنید درد زایمان شروع شده است هماهنگی به عمل آورید. قاعده کلی این گونه است که شما باید هنگامی با وی تماس بگیرید که انقباض های متناوب عضلات شکم هر 5 دقیقه یک بار و به مدت حدود یک ساعت رخ بدهند. البته در صورتی که هنوز هفته سی و هفتم را نگذرانده اید و نشانه های زایمان زودرس را مشاهده می کنید، باید فوراً به او خبر دهید. همچنین در صورت پاره شدن کیسه آب (یا حتی اگر گمان کردید که ترشحاتی از جنس مایع آمنیوتیک را مشاهده می کنید)، کاهش فعالیت کودک، خونریزی واژن، تب، سردردهای شدید، درد در ناحیه شکم و یا تغییر وضعیت بینایی به سرعت با پزشک خود تماس بگیرید.
حتی اگر حاملگی شما بدون عوارض و مشکل جدی طی می شود، بهتر است در ماه آخر از پرواز با هواپیما خودداری کنید؛ زیرا در هنگام پرواز، احتمال بروز درد زایمان بیشتر است. البته بسیاری از خطوط هوایی به خانم هایی که کمتر از 7 روز (و در بعضی موارد کمتر از یک ماه) به زایمان شان باقی مانده است اجازه سوار شدن به هواپیما را نمی دهند.
هفته سی و هفتم بارداری
در هفته های آتی فقط باید منتظر باشید. از این موقعیت برای آماده کردن وسایل مربوط به نوزادتان استفاده کنید یا کارهایی را انجام دهید که ممکن است تا مدتی پس از تولد کودک نتوانید به آن ها مشغول شوید. هر وقت می توانید یک چرت بزنید یا مطالعه کنید. آیا خواب ها و رویاهای شما تغییر کرده اند؟ آیا در هنگام خواب گمان می کنید رویاهای تان واقعی هستند؟ اگر این گونه است تعجب نکنید! نگرانی های ناشی از مادر شدن می تواند موجب این گونه خواب دیدن ها شود.
ممکن است تعداد انقباض های عضلانی براکستون- هیکس بیشتر شده باشند. همچنین ممکن است زمان هر کدام از این انقباض ها بیشتر طول بکشند و آزاردهنده تر شده باشند. هنگامی که بروز این انقباض ها بیشتر شود ممکن است گمان کنید که زمان زایمان فرا رسیده است. همچنین ممکن است ترشحات لزج و مخاطی واژن نیز افزایش یافته باشد. در دوران بارداری مخاط متراکم و ضخیمی، دهانه ورودی رحم را می بندد و نقش حفاظتی دارد. هنگام شروع زایمان این مخاط که "پلاگ موکوسی" نام دارد، ممکن است کمی خونی شود و با شروع باز شدن دهانه رحم خارج شود. به این وضعیت "نمایش خونی" می گویند و اگر در این دوره، "نمایش خونی" را مشاهده کردید ممکن است زمان زایمان فرا رسیده باشد. در این زمان هم مانند سایر مواقع در طول بارداری در صورت مشاهده لکه یا خونریزی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
هفته سی و هشتم بارداری
ممکن است خواب در طول شب برای شما خیلی سخت تر شده باشد و یک خواب راحت نداشته باشید. سعی کنید در طول روز بخوابید زیرا این کار ممکن است تنها چاره شما برای مدت باقی مانده باشد. به حرکات کودک خود نیز دقیقاً توجه کنید. با این که فضای اطراف او خیلی تنگ شده است اما باید هنوز هم فعال باشد.
تورم پاها در این هفته های پایانی طبیعی است؛ اما در صورت مشاهده تورم در دست ها یا صورت، افزایش وزن ناگهانی، سردردهای مداوم یا شدید، تاری دید، دیدن لکه ها یا جرقه های نورانی و یا درد در ناحیه بالای شکم فوراً با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید؛ زیرا این حالت ها ممکن است نشانه یک وضعیت حاد به نام پره اکلامپسی باشند. همسر خود را تشویق کنید تا آرامش داشته باشد و کارهایی را که دوست دارد، انجام دهد؛ زیرا بعد از تولد نوزاد وقتی برای تفریح نخواهد داشت.
هفته سی و نهم بارداری
پزشک یا ماما در هر نوبت مراقبت های بارداری، با معاینه دقیق شکم شما وضعیت رشد و حالت قرار گرفتن جنین را بررسی می کند. وی ممکن است معاینه داخلی هم انجام دهد تا مشخص شود که آیا افاسمان (نازک شدن بافت دهانه رحم) یا دیلاتاسیون (باز شدن دهانه رحم) رخ داده است یا خیر. اگر با گذشت هفته های متوالی کودک شما سرسختانه جا خوش کرده است، وحشت زده نشوید! تنها 5% کودکان در سر موعد مقرر به دنیا می آیند. مطمئن باشید که نوزادتان نمی تواند شما را تا ابد منتظر بگذارد! اگر کودک شما تا زمان مقرر متولد نشود پزشک یا ماما از شما خواهد خواست تا پس از پایان هفته چهلم یک سونوگرافی انجام دهید تا از بی خطر بودن ادامه حاملگی اطمینان حاصل کند. اگر یک یا دوهفته از زمان مقرر (پایان چهل هفته) بگذرد و درد زایمان به طور طبیعی رخ ندهد، اکثر پزشکان از اینداکشن (القای درد زایمان به بدن با استفاده از سرم) استفاده می کنند.
ممکن است شنیده باشید که کیسه آب خانم حامله بدون بروز درد زایمان در یک محل شلوغ پاره می شود! اگر این اتفاق برای شما رخ داد نگران نشوید؛ پوسته کیسه آب در 15% موارد پیش از بروز درد زایمان پاره می شود. در چنین حالتی معمولاً یک جریان تند آب دیده نمی شود؛ بلکه یک ریزش آرام و یا مقداری ترشح آبکی مشاهده می شود. در هر حال اگر کیسه آب شما پاره شد، یا حتی شک کردید که ممکن است ترشحاتی دیده باشید، به سرعت به پزشک یا مامای خود اطلاع دهید. اما خونسردی خود را حفظ کنید زیرا ممکن است تا بروز درد زایمان چند ساعت باقی مانده باشد. بهتر است در این مورد قبلا با ماما یا پزشک خود مشورت کنید. ممکن است به شما گفته شود تا منظم شدن انقباضات و کم شدن فواصل آن ها در خانه صبر کنید یا به بیمارستان بروید تا آنتی بیوتیک به شما تزریق شود. در صورتی که بعد از پاره شدن کیسه آب انقباض های زایمانی شروع نشود ممکن است از القای زایمان استفاده شود. همچنین اگر مشاهده کردید که فعالیت جنین کند یا کم شده است حتی اگر ترشح مایع نداشتید به سرعت به پزشک خود اطلاع دهید.
نشانه های دیگری هم هستند که بیانگر نزدیک بودن حاملگی هستند و از پاره شدن کیسه آب معمول تر می باشند. شما ممکن است مقداری مخاط متراکم و ضخیم صورتی رنگ یا خونی را در لباس زیر خود یا هنگام رفتن به توالت مشاهده کنید؛ به این وضعیت "نمایش خونی" گفته می شود و علامت قریب الوقوع بودن شروع زایمان است و معمولاً درد زایمان یک یا دو روز بعد از مشاهده نمایش خونی رخ می دهد. در صورت مشاهده لکه خونی واضح یا خونریزی از واژن در هر حالت به سرعت با پزشک خود تماس بگیرید. نشانه دیگر زایمان می تواند انقباض های متناوبی باشد که فاصله بروز آنها دائماً کمتر می شود. در صورتی که قبلاً انقباض های براکستون- هیکس را تجربه کرده باشید اکنون خواهید فهمید که آن انقباض ها تنها یک تمرین ساده بوده اند! پزشک یا ماما به شما خواهد گفت که چه زمانی با او تماس بگیرید. اما هنگامی که انقباض هایی شروع شدند که هر کدام بیشتر از یک دقیقه طول می کشند، یا هر 5 دقیقه یک بار رخ می دهند و حداقل یک ساعت به طور مداوم بروز می کنند، احتمالاً وقت آن رسیده است که آماده رفتن به بیمارستان شوید. فاصله زمانی بین هر انقباض تا انقباض بعدی را اندازه بگیرید. اگر شک دارید که درد زایمان فرا رسیده است یا نه، با پزشک خود تماس بگیرید.
ممکن است پزشک از شما خواسته باشد تا حرکات کودک را بشمارید. حتی اگر او از شما نخواسته است که تعداد حرکات جنین را بشمارید، در صورت مشاهده افزایش شدید یا کاهش در فعالیت جنین به سرعت با پزشک خود تماس بگیرید. کودک شما باید تا زمان به دنیا آمدن فعال باشد و کاهش فعالیت او می تواند نشانه بروز یک مشکل باشد؛ شاید لازم باشد زایمان به سرعت انجام شود.
هفته چهلم بارداری
علی رغم همه پیشرفت های پزشکی هنوز هیچ راهی وجود ندارد که بتوان زمان دقیق زایمان را تخمین زد. زایمان ممکن است زودتر از زمان مقرر رخ بدهد. خصوصاً اگر در تشخیص زمان بسته شدن نطفه اشتباه کرده باشید. این اتفاق بیشتر زمانی می افتد که تعیین زمان زایمان تنها بر اساس اولین روز از آخرین دوره قاعدگی صورت پذیرد و شما هم در نیمه اول دوره حاملگی خود سونوگرافی نداده باشید. با این حال حتی اگر زمان زایمان به دقت تعیین شده باشد دوران حاملگی برخی خانم ها کمی طولانی تر می شود و متخصصین هم هیچ توضیحی برای این مطلب ندارند. البته هنوز برای زایمان شما دیر نشده است. اگر یکی دو هفته دیگر بگذرد به زایمان شما دیرشده می گویند. اما برای اطمینان از وضعیت کودک، پزشک از شما خواهد خواست که در این هفته یا حداکثر در ابتدای هفته چهل و یکم یک آزمایش برای مشاهده کودک خود بدهید. در صورتی که قبلاً با برخی از عوارض حاملگی دست و پنجه نرم کرده باشید، انجام این آزمایش را از چند هفته زودتر آغاز کرده اید.
یک آزمایش دقیق زیستی- فیزیکی که به اختصار BPP نامیده می شود. این آزمایش شامل بررسی دقیق وضعیت کودک شما از طریق سونوگرافی و مشاهده حرکات کلی بدن، تنفس، توان عضلات (میزان کشیدگی طبیعی عضلات که با بررسی باز و بسته کردن دست یا کشیدن و رها کردن عضله ها تعیین می شود) و حجم مایع آمنیوتیک اطراف او (که نشان دهنده وضعیت جفت است) می شود. این آزمایش ممکن است شامل بیست دقیقه بررسی دقیق ضربان قلب نیز باشد. البته ممکن است از تست BPP جایگزین هم استفاده شود که شامل بررسی ضربان قلب کودک به وسیله دستگاه مخصوص و سپس بررسی حجم مایع آمنیوتیک به وسیله سونوگرافی می باشد. این آزمایش ها معمولاً هر هفته دو بار انجام خواهند شد. اگر آزمایش ها اطمینان بخش نباشند، مثلا حجم مایع آمنیوتیک خیلی کم باشد، به گونه ای برای شما برنامه ریزی خواهد شد که هرچه سریع تر اینداکشن زایمان انجام شود.
پزشک شما دهانه رحم را بررسی خواهد کرد تا از آماده شدن آن برای زایمان مطمئن شود. در معاینه داخلی افاسمان و دیلاتاسیون دهانه رحم سنجیده می شود، به این معنا که مقدار نرم و نازک شدن دهانه رحم و گشاد شدن آن تا حد زیادی می تواند زمان و نحوه شروع زایمان را نشان دهد. اگر درد زایمان به طور طبیعی رخ ندهد، در بین هفته های 41 و 42 اینداکشن یا القای زایمان انجام خواهد شد.
