آزمایشگاه تشخیص طبی و پاتولوژی مرکز فوق‌تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا دارای بخش‌های ایمونولوژی، بیوشیمی، هورمون، میکروب‌شناسی، خون‌شناسی، انعقاد، پاتولوژی، الکتروفورز، داروها و مواد مخدر، فلوسایتومتری و بخش مولکولی کرونا است. 

با توجه به شیوع ویروس کرونا، برای رفاه حال افرادی که تمایل به نمونه‌گیری در منزل و یا محل کار دارند، این خدمت از سوی آزمایشگاه تشخیص طبی ابن‌سینا با اعزام کادر مجرب به شهروندان عزیز ارائه می‌شود.

 همچنین، خدمت نمونه‌گیری خون در منزل نیز مانند گذشته ارائه می‌شود.

شامل: Widal-Wright-2ME-Coombs wright-VDRL-RPR, PPD

آزمایش انعقادی كه با روش كواگلومتری STAGO انجام می شود.PT-INR-PTT-Protein C- Protein S -Anti thrombin III- Lupus anticoagulant- APCR-

آزمایش‌های خون‌شناسی با استفاده از دستگاه Sysmex KX21 :
CBC.diff-ESR-Retic –G6PPD- ABO.Rh-
HB.EL  (الکتروفورز هموگلوبین) Protein.EL (الکترو فورز پروتئین) Hb.A1C

آزمایش‌های کامل و کشت ادرار و مدفوع و بررسی آن‌ها از نظر عفونت‌های ادراری و آلودگی‌های

انگلی و انجام آنتی‌بیوگرام، بررسی وجود عوامل باکتریایی در نمونه‌های مختلف از ترشحات بافت‌ها یـا مایـعات بـدن، انـجام آزمایـش‌های مسقیم قارچ‌شناسی برای تشخیص درماتوفیت‌ها و عفونت‌های قارچی پوست، مو، ناخن.
Urine Analysis & Culture -Anti biogram- Stool exam & culture, …..
آنتی‌بیوگرام با استفاده از نرم‌افزار پیشرفته برای تشخیص جنس و گونۀ باکتری و انتخاب آنتی‌بیوتیک متناسب با نوع پاتوژن CLSI (مورد تأیید آزمایشگاه مرجع سلامت) انجام می‌شود.

تست پاپ اسمیر (که به آن تست سرطان دهانۀ رحم نیز گفته می­شود) جزو آزمایش­های غربالگری محسوب می­شود. این تست برای تشخیص سرطان دهانۀ رحم و یا عواملی که به آن منجر خواهد شد، انجام می­گیرد. نمونه از طریق واژن از گردن رحم گرفته می­شود و برای تشخیص سلول­های ناهنجار در زیر میکروسکوپ توسط پاتولوژیست بررسی می­شود.

 در مرکز ابن سینا، این تست در ویزیت اوّل زنان، برای اطمینان از سلامت دهانۀ رحم انجام می­شود. بدیهی است خانم­هایی که تست پاپ اسمیر سالم طی یک سال گذشته همراه خود داشته باشند، نیاز به تکرار آن ندارند.

ارزیابی مایع منی در آزمایشگاه آندرولوژی به دو صورت  Macroscopic (ظاهری) و  Microscopic (وابسته به میکروسکوپ) انجام می‌شود.
 
· در ارزیابی مایع منی به روش Macroscopic (ظاهری):
حجم نمونه (Volume)، ویسکوزیته (Viscosity)، رنگ نمونه (Appearance) و میزان اسیدی یا قلیایی بودن نمونه (pH نمونه) توسط کاغذ pH متر، بررسی می‌شود.

· در ارزیابی مایع منی به روش Microscopic (وابسته به میکروسکوپ):
تعداد اسپرم (Sperm Concentration)، شکل اسپرم (Normal and abnormal morphology)، حرکت اسپرم (Motility)، درصد زنده بودن اسپرم (Vitality)، بررسی وجود گلبول‌های سفید (نوتروفیل) توسط تست پر اکسید از که نشان دهنده عفونت در مایع منی می‌باشد، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

که با دستگاه اتوآنالایزر هیتاچی717 و به‌صورت روزانه انجام می‌شوند. از جمله آزمایش‌های این بخش عبارتند از:
FBS-GTT Urea-Creatinin-Uric Acid- Cholestrol- Triglycerid- HDL-LDL-Ca-P-Na-K-Li-ALP--AST-ALT-T.Bili-D.Bili-γGT-CPK-LDH-Fe-Tranfferin-TIBC - Mg - Amylase - Protein.Albumin - CRP - RF – ASO, …
اندازه‌گیری آنتی‌بادی‌های IgA ,IgG ,IgM و اندازه‌گیری  Homocysteine
آزمایش‌های عملکرد کلیه با اندازه‌گیری عناصر مختلف در ادرار 24 ساعته:
24h urine ( Ca-P-Cr-Urea - Na -k- Oxalate-Citrate -Protein-Micro Albumin - Cortisol, ...)

آزمایشگاه مرکز درمانی ابن سینا به‌همراه کلینیک کنترل دوران بارداری مرکز، تست‌های غربالگری ناهنجاری‌های جنین از نظر سندرم Down  (تریزومی 21) را با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین نرم‌افزارهای جهانی انجام می‌دهد. شما می‌توانید همۀ مراحل کنترل دوران بارداری خود را در مرکز درمانی ابن سینا زیر نظر متخصصان زنان و زایمان و متخصصان سونوگرافی این مرکز انجام دهید و آزمایش‌های غربالگری سندرم Down را نیز در آزمایشگاه همین مرکز درمانی انجام دهید. این اقدامات شامل بررسی و پایش سلامت جنین تا زمان تولد است که در کلینیک فوق تخصصی پره­ناتولوژی انجام می‌شود.
تست غربالگری سه ماهۀ اول:   Double markers: PAPP-A-Free BHCG
تست غربالگری سه ماهۀ دوم: Triple markers: βHCG.-AFP-UE3
Quadruple markers: βHCG.titer-AFP-UE3-Inhibin.A

تمام ویژگی­های که از پدر و مادر به فرزندان منتقل می‌­شوند، مانند رنگ مو، رنگ چشم، قد، هوش و ... از طریق واحدهایی به‌نام ژن صورت می­‌گیرد. به‌طور‌کلی در انسان حدود 25 هزار ژن وجود دارد که وظیفۀ آن­ها انتقال خصوصیت‌های پدر و مادر به فرزندان است.

كاریوتایپ طبیعی مردان

این ژن­‌ها بر اندامک­‌هایی به ­نام کروموزوم سازمان‌دهی شده‌­اند که تعدادشان در انسان 23 جفت است: 22 جفت کروموزوم غیر­جنسی از شماره 1 تا 22 و دو کروموزوم جنسی X و Y.

هر فرد از هر ژن و کروموزوم یک جفت دارد که یکی را از پدر و یکی را از مادر دریافت کرده است. بنابراین همۀ انسان­ها دارای 22 جفت کروموزوم غیر جنسی و یک جفت کروموزوم جنسی­اند، یعنی در مجموع 46 کروموزوم دارند. در افراد مذکر، کروموزوم­‌های جنسی شامل یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y است و در افراد مونث دو کروموزوم جنسی شامل دو کروموزوم X است. بنابراین وضعیت xx 46 معرف جنسیت مونث و وضعیت xy 46 معرف جنسیت مذکر است.

تعداد و شکل کروموزوم­‌ها (که در اصطلاح کاریوتایپ نامیده می­‌شود) در هر گونه‌­ای از موجودات زنده مخصوص به خود است.

امروزه بررسی تعداد و شکل کروموزوم‌­ها (کاریوتایپ) از روش­‌های تشخیصی مهم در پزشکی است. اختلال‌های کروموزومی از علل اصلی ناباروری و نقایص مادرزادی هنگام تولد است. بنابراین، انجام کاریوتایپ (کاریوتایپینگ) در بررسی علل ناباروری جایگاهی ویژه دارد.

کاریوتایپ انسان به‌طور طبیعی برای خانم­‌ها (xx 46) و برای آقایان (xy 46) است. برخی كاریوتایپ­های غیر طبیعی شایع در انسان شامل x 45 (سندرم ترنر)، xxy 47 (سندرم کلاین فیلتر)،  xxx 47، xyy  47  است.

كاریوتایپ طبیعی زنان

به­‌طور‌کلی در زمانی‌که سلول­‌ها در حال فعالیت‌‌های عادی خود هستند (مرحله اینترفاز) کروموزوم­‌ها در سلول قابل مشاهده نمی‌باشند.

مناسب­ترین زمان برای مشاهده و بررسی کروموزوم‌‌ها زمانی است که سلول در حال تقسیم سلولی است. در مرحله‌­ای از تقسیم سلولی (مرحلۀ متافاز)، کروموزوم‌ها به حداکثر تراکم خود می­رسند و رنگ‌­پذیر می­شوند. بنابراین این زمان بهترین زمان برای مطالعه کروموزوم­‌ها است. در مرحلۀ متافاز تقسیم سلولی، هر کروموزوم در زیر میکروسکوپ به صورت دو کروماتید که از ناحیۀ سانترومر به هم وصل‌اند، مشاهده می‌­شوند.

کروموزوم­‌ها از محل سانترومر به دو بازوی کوتاه (p) و بلند (q) تقسیم می‌­شوند.

برای انجام کاریوتاپینگ و بررسی کروموزومی باید از سلول­‌هایی استفاده شود که قابلیت رشد و تقسیم سریعی داشته باشند. برای این منظور مناسب­‌ترین سلول­‌ها، سلول‌­های سفید خون، به‌ویژه لنفوسیت­‌ها هستند.

بنابراین برای تهیۀ کشت، نمونۀ خون محیطی از ورید گرفته شده و جهت جلوگیری از لخته شدن، هپارینه می‌شوند. سپس با استفاده از سانتریفوژ با سرعت مناسب، سلول‌های سفید خون جدا شده و در محیط کشت مناسب که حاوی ماده تحریک­‌کننده تقسیم سلولی است به مدت 72 ساعت کشت داده می‌­شوند. سپس افزودن یک ماده شیمیایی به‌نام کلشی‌سین به محیط کشت سبب توقف تقسیم سلول­ها در مرحله متافاز می­‌گردد که بهترین زمان برای مشاهده کروموزوم­‌ها است.

در این مرحله با استفاده از یک محلول هیپوتونیک، غشا سلولی پاره­شده و کروموزوم‌­ها آزاد می­شوند و پس از گسترش دادن آن­ها روی لام، با استفاده از یکی از روش­‌های مختلف رنگ­‌آمیزی، رنگ و برای مشاهده و بررسی آماده می‌­شوند.

پس از رنگ‌­آمیزی کروموزوم­‌های هر سلول انسان به‌صورت گستردۀ زیر دیده خواهد شد.

 این تصویر هرچند برای افراد غیر متخصص ممکن است مفهوم خاصی نداشته باشد، ولی متخصصان سیتوژنتیک با بررسی این تصویر گسترده می­‌تواند به اشکال‌های کروموزومی موجود پی ببرند.

آزمایش‌هایی که از زنان مراجعه‌کننده به ابن سینا در ویزیت اول درخواست می‌شود، به شرح زیر است:

o      آزمایش‌های روتین: بررسی سلول‌های خونی، قند خون، وضعیت کلیوی و گروه خونی

o      آزمایش‌های هورمونی: بررسی هورمون‌های هیپوفیزی، تخمدانی و تیروئیدی

o      آزمایش‌های عفونی: بررسی وضعیت ایمنی بدن از لحاظ بیماری‌های عفونی مانند توکسوپلاسموز، سیفلیس، سرخچه، هپاتیت B و C و ایدز

اگر مراجعه‌کنندگان این آزمایش‌ها را ( در صورتی که طی 6 ماه گذشته و با رعایت شرایط مورد نظر باشد) انجام داده و به همراه داشته باشند، نیاز به تکرار آن نیست.  با توجه به سن و شرح حال بیماران، ممکن است آزمایش‌های دیگری نیز درخواست شوند. برای مثال، بیماران سقط مکرر با توجه به جزئیات سقط‌هایشان ممکن است نیاز به بررسی مسائل ایمونولوژیک (بررسی فاکتورهای سیستم ایمنی و انعقادی) و ژنتیکی داشته باشند.

گفتنی است با توجه به پروتکل مرکز، برخی از آزمایش‌ها هر 6 ماه، نیاز به تکرار دارند.

متخصص عفونی، خدمات تشخیصی و درمانی زیر را برای نخستین بار در كلینیك­های درمان ناباروری ایران به زوج­های نابارور ارائه می­کند:

o      بررسی علل بیماری‌های عفونی در درمان ناباروری و سقط رویان (جنین)

o      بررسی و درمان بیماری‌های عفونی در دوران بارداری و پیشگیری از انتقال آن به رویان (جنین)

o      بررسی وضعیت بهداشتی و سابقۀ واكسیناسیون مادر قبل از دوران بارداری

o      بررسی اهداكنندگان و دریافت­كنندگان تخمك و رویان (جنین)، از نظر بیماری‌های عفونی

بررسی امكان باروری در زوج­های مبتلا به عفونت­های سیستم تولید مثل یا دیگر عفونت­ها